Olga Tokarczuk’s Art of Reading: A Linguistic View

Zofia Bilut-Homplewicz, Maria Krauz

Abstract


The purpose of this article is to analyze the process of reading shown from different perspectives in Olga Tokarczuk's essay Palec w soli, czyli Krótka historia mojego czytania (A Finger in the Salt, or A Short History of My Reading). The authors examine how the writer understands the process of reading, how she captures the category of the reader, and what role the imagination of the recipient plays in this process. They seek answers to questions such as what the history of the Nobel laureate’s reading is, how she describes the process considered “the miracle of reading,” and which literary works shaped her as a reader, a writer, or a person who discovers successive layers of the world through reading. The article portrays reading as an interweaving of primordial dichotomies: reading as a skill and process in human development versus reading as a process in the life of a writer; and of secondary dichotomies involving different criteria: age, gender, text type, and reader. As a result of the use of lexical-stylistic instrumentation, linguistic means of expression that sometimes form surprising combinations have been analyzed, making the text appear, to use a metaphor, as a kind of mosaic composed of different words and meanings that form a coherent and stimulating whole. The analysis shows that the mosaic character of the text manifests at its various levels. Olga Tokarczuk speaks about reading in scientific, popular and erudite language, with idiolectal elements and those belonging to the emotional register of everyday language. The distinction of unusual, even surprising collocation combinations and metaphors is an expression of the writer's creativity.

 


Keywords


essay; Olga Tokarczuk; reading as a process; the reader; linguistic and stylistic analysis

Full Text:

PDF

References


Bartmiński, J. (2001). Styl potoczny. In J. Bartmiński, (Ed.) Współczesny język polski (pp.115-134). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Berdychowska, Z. (2010). Komunikacja specjalistyczna na studiach filologicznych – podstawy lingwistyczne i profile kompetencyjne. Lingwistyka Stosowana 3, 61 – 70.

Bilut-Homplewicz, Z &, Krauz M. (2022). Das Konzept der liebevolle Erzähler in Olga Tokarczuks Vorlesung zur Verleihung des Nobelpreises für Literatur. Eine linguistische Analyse. Zeitschrift für Literaturwissenschaft und Linguistik. 1(52), 165-190. https://link.springer.com/article/10.1007/s41244-022-00248-0.

Blumenberg, H. (1999). Paradigmen zu einer Metaphorologie. Frankfurt a. M.: Suhrkamp Verlag.

Durán K. B. (2021). The Reading Process and the Role of the Reader in a Stylistic Analysis of “Flights” in Olga Tokarczuk’s Novel Flights. https://repositorio.ub.edu.ar/bitstream/handle/123456789/9533/Dur%c3%a1n.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Fix, U. (2005). Die stilistische Einheit von Texten – auch ein Textualitätskriterium? In E. Reuter & T. Sorvali (Eds.), Satz – Text – Kulturkontrast.

Festschrift für Marja-Leena Piitulainen zum 60. Geburtstag. (pp. 35-50). Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.

Foster, T. C. (2003). How to Read Literature like a Professor. New York: Harper.

Gajda, S. (1996). Słowo wstępne. In S. Gajda & M. Balowski (Eds.), Styl a tekst (pp. 5-6). Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża.

Hanus, A. & Austin, P. (2022). Olga Tokarczuk’s Flights as an example of genre transformation in the contemporary novel – a linguistic and literary view. tekst i dyskurs – text und diskurs 16, 53–74.

Heinemann, W. (2010). Alles Stil oder was? Reflexionen zum Verhältnis von Text und Stil. In Z. Bilut-Homplewicz, A. Mac, M. Smykała & Szwed Iwona (Eds.), Text und Stil (pp.15–37). Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.

Jarzyńska, K. (2020). Wywoływanie duszy. Olgi Tokarczuk gra na wielu religiach. Ruch Literacki. LXI, 5 (362), 505-528. https://journals.pan.pl/Content/118830/PDF/2020-05-RL-04-Jarzynska.pdf.

Jasionowicz, S. (1995). Poetyka czy wiele poetyk? In: W. Bolecki & W. Tomasik (Eds.), Poetyka bez granic (pp. 94–101). Warszawa: Instytut Badań Literackich.

Kantner, K. (2019). Jak działać za pomocą słów? Proza Olgi Tokarczuk jako dyskurs krytyczny. Kraków: Universitas.

Król, F. (1982). Sztuka czytania. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press.

Madeja-Bień, K. (2016). Analiza konsekwencji psychologicznych i rozwojowych codziennego czytania dzieciom na podstawie m.in. raportów z badań Fundacji ABCXXI – “Cała Polska czyta dzieciom". Przegląd Biblioterapeutyczny.VI(2), 25-37. http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/78963/PDF/Przeglad_biblioterapeutyczny_2016_VI_2.pdf.

Metaphern erkennen und ihre erkenntnisleitende Wirkung durchschauen, https://sprachkompass.ch/theorie/metaphern-erkennen.

Nasiłowska, A. (2012). Czytanie i edukacja. Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze. 1, 385-389. https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Czytanie_Literatury_lodzkie_studia_literaturoznawcze/.

Rayner, K., Pollatsek, A., Ashby, J., & Clifton, Ch. Jr. (2012). Psychology of reading. New York: Psychology Press.

Rejter, A. (2017). Literatura wobec dyskursu posthumanizmu: na przykładzie prozy Olgi Tokarczuk. Język Artystyczny. 16, 27-47.

Sobczak, I. (2024). Transgression and Tenderness. Olga Tokarczuk in Comparative Perspective. Porównania. 34(2), 243-255.

Szenes, D. (1994). Najsłynniejsze powieści literatury światowej. Leksykon. Translated by M. Bratuń. Łódź: Wydawnictwo OPUS.

Taboł, S. (2005). Istota czytania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Tokarczuk, O. (2020a). Czuły narrator. In Tokarczuk O., Czuły narrator (pp. 261–289). Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Tokarczuk, O. (2020b). Palec w soli, czyli Krótka historia mojego czytania. In Tokarczuk O., Czuły narrator (pp. 93-113). Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Tokarczuk, O. (2022). Empuzjon. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Uniłowski, K. (2013). Prawo krytyki. O nowoczesnym i ponowoczesnym pojmowaniu literatury. Katowice: Uniwersytet Śląski Wydawnictwo FA-art.

Unterman, A. (1994). Encyklopedia tradycji i legend żydowskich. Translated by O. Zienkiewicz. Warszawa: Książka i Wiedza.

Wasilewska, A. (2015). Rękopis znaleziony w Saragossie to nie tylko powieść [wywiad]. Culture.pl. 23. https://culture.pl/pl/artykul/rekopis-znaleziony-w-saragossie-to-nie-tylko-powiesc-wywiad.

Weinrich, H. (1972). Semantik der Metapher. In W. A. Koch, (Ed.), Studia Semiotica. Strukturelle Textanalyse (pp. 268–283). Hildesheim & New York: Georg Olms Verlag.

Wichowa, M. (2013). Elementy biblioterapii w literaturze polskiej epok dawnych. Rekonesans historycznoliteracki. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum. 17, 49–66.

Wiśniewska, L. & Lipski, J. (2023). (Eds.), Olga Tokarczuk. Comparative Perspectives. New York–London: Routledge.

Witosz, B. (2007). Potoczność jako wartość w dzisiejszej kulturze. In B. Boniecka & S. Grabias, (Eds.), Potoczność a zachowania językowe Polaków (pp.11-20). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Witosz, B. (2009). Dyskurs i stylistyka. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Żydek-Bednarczuk, U. (2013). Dyskurs medialny. In E. Malinowska, J. Nocoń & U. Żydek-Bednarczuk, (Eds.), Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej (pp. 179–198). Kraków: Universitas.




DOI: http://dx.doi.org/10.17576/gema-2024-2403-09

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


 

 

 

eISSN : 2550-2131

ISSN : 1675-8021