K-pop, Aspirasi Kemodenan dan Ketidakpatuhan Strategik dalam Kalangan Wanita Melayu

Md Azalanshah Md Syed

Abstract


Populariti K-pop dalam kalangan wanita Melayu mendapat kritikan pelbagai pihak yang melihat kecenderungannya untuk menghakis budaya masyarakat Melayu serta menyalahi nilai-nilai Islam – dua elemen penting dalam projek kemodenan Malaysia. Contohnya, penyertaan wanita Melayu meratapi kematian artis K-pop popular Kim Jong-Hyun serta kontroversi perlakuan artis berkumpulan Korea – B1A4, memeluk tiga orang gadis Melayu bertudung di Kuala Lumpur telah menerima kecaman khalayak awam dan pihak berkuasa Islam. Keadaan ini telah menimbulkan suatu polemik mengenai K-pop yang dianggap bertentangan dengan idea kemodenan Malaysia. Justeru, artikel ini berhujah bahawa wanita Melayu menggunakan K-pop sebagai suatu platform untuk menyesuai dan menimbangtara aspirasi kemodenan global dengan amalan ketidakpatuhan strategik yang dipamerkan menerusi kepelbagaian pandangan dalam lingkungan kapasiti peribadi dan sebagai ahli kepada kumpulan peminat tempatan. Misalnya, insiden ini telah mendapat perhatian Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) dan Jabatan Agama Wilayah Persekutuan (JAWI) yang menganggap perlakuan tersebut sebagai bertentangan dan menyalahi hukum serta nilai-nilai Islam. Kajian ini menggunakan pendekatan analisis tekstual bertema secara kualitatif dan menumpukan perhatian kepada kepelbagaian pandangan dan tafsiran khalayak mengenai K-pop dalam bentuk komen yang terpapar dalam media sosial seperti Twitter dan YouTube serta dua portal berita popular iaitu The Star dan Free Malaysia Today (FMT). Dapatan kajian akan dianalisis menerusi dua tema penting – pengawalan kendiri dan keterbukaan terpilih – yang menjadi dapatan penting dalam mengukuhkan konsep ketidakpatuhan strategik yang menerangkan populariti K-pop dan penggunaannya dalam kalangan wanita Melayu.

 

Kata kunci: K-pop, wanita melayu, budaya popular, Islam, kemodenan.


Full Text:

PDF

References


Ackerman, S. E. (1991). Dakwah and Minah Karan: Class formation and ideological conflict in Malay society. Bijdragen tot de Taal-, Land-en Volkenkunde, (2/3de Afl), 193-215.

Anderson, B. (1983). Imagined community. London and New York: Verso.

Appadurai, A. (1996). Modernity at large: Cultural dimensions of globalisation. Minneapolis: University of Minnesota Press.

Barker, C. (2000). Cultural studies: Theory and practice. Thousand Oaks, London: SAGE.

Chua, B. H. (2008). Structure of identification and distancing in watching East Asian television drama. In B. H. Chua & K. Iwabuchi (Eds.), East Asian pop culture: Analysing the korean wave (pp. 73-90). Aberdeen, Hong Kong: Hong Kong University Press.

Chua, B. H., & Iwabuchi, K. (Eds.). (2008). East Asian pop culture: Analysing the Korean wave. Aberdeen, Hong Kong: Hong Kong University Press.

Chua, B. H. (2015). Korean pop culture: Emergent genre of East Asian pop culture?. The Korean Wave in Southeast Asia: Consumption and Cultural Production, 175-192.

Dahlia, M. (2014). Gender, Malayness and the ummah: Cultural consumption and Malay-Muslim identity. Asian Studies Review, 38(3), 403-421.

Flicker, S., Haans, D., & Skinner, H. (2004). Ethical dilemmas in research on Internet communities. Qualitative Health Research, 14(1), 124-134.

Gruzd, A., Wellman, B., & Takhteyev, Y. (2011). Imagining Twitter as an imagined community. American Behavioral Scientist, 55(10), 1294-1318.

Hariati, A. (12 April 2015). Let the idols pop on. The Star. Dicapai pada 21 April 2018, dari https://www.thestar.com.my/news/nation/2015/04/12/let-the-idols-pop-on/

Hashim, R. (1989). Accommodating national goals and conflicting societal needs through privatization of television broadcasting: The Malaysian case. Ohio: Department of Communication, The Ohio State University.

Hsieh, H. F., & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288.

Iwabuchi, K. (2002). Recentering globalisation: Popular culture and Japanese transnationalism. Durham: Duke University Press.

Iwabuchi, K. (Ed.). (2004). Feeling Asian modernities transnational consumption of Japanese TV dramas. Aberdeen, Hong Kong: Hong Kong University Press.

Jenkins, H. (1992). Textual poachers. Television fans & participatory culture. New York and London: Routledge.

Jenkins, H. (2006). Fans, bloggers and gamers: Exploring participatory culture. New York and London: New York University Press.

Karthigesu, R. (1994). Sejarah perkembangan televisyen di Malaysia (1963- 1983). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa & Pustaka.

Khadijah Ibrahim. (14 Januari 2015). Fenomena K-pop salah siapa. Utusan Online. Dicapai pada 1 jun 2019, dari http://www.utusan.com.my/berita/nasional/fenomena-k-pop-salah-siapa-1.47782

Khoo, G. C. (2006). Reclaiming adat. Contemporary Malaysian film and literature vancouver and Singapore. Singapore: UBC Press and Singapore University Press.

Kim, Y. (Ed.). (2013). The Korean wave: Korean media go global. London: Routledge.

Manderson, L. (1977). The shaping of the kaum ibu (Women's Section) of the United Malays National Organization. Signs, 3(1), 210-228.

Md Azalanshah Md Syed. (2015). Penontonan drama rantaian dalam kalangan wanita Melayu. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya.

Md Azalanshah Md Syed (2011). Engaging with modernity: Malay women, non-western soap opera and watching competencies. Melbourne: School of Media and Communication, RMIT University.

Milestone, K., & Meyer, A. (2012). Gender and popular culture. London: Polity.

Mohd Yuszaidy, M. Y., & Muammar, G. H. (2015). Impak media baharu terhadap sistem nilai masyarakat Melayu di Malaysia. Jurnal Komunikasi: Malaysian Journal of Communication, 31(2).

Naslund, J. A. Grande, S. W., Aschbrenner, K. A., & Elwyn, G. (2014). Naturally occurring peer support through social media: The experiences of individuals with severe mental illness using YouTube. PLoS One, 9(10).

Nadia Shaiful Bahari. (2019, Mac 29). Peminat K-Pop habiskan Master ‘on time’, siap dapat Anugerah Naib Canselor, ‘Janganlah kata kami ni tak matang’. Dicapai pada 1 Jun 2019, dari https://www.mstar.com.my/lokal/viral/2019/03/29/peminat-kpop/#ZKCiqrJyxXB00b6Z.99

New Strait Times (NST). (2017, Ogos 23). Muslims cannot join candlelight vigils for Kim Jong-hyun; it is haram: Perak Mufti. Dicapai pada 4 Mei 2018, dari https://www.nst.com.my/news/nation/2017/12/317535/muslims-cannot-join-candlelight-vigils-kim-jong-hyun-it-haram-perak-mufti

Nor Hashimah, J., & Zaharani A. (2011). Hallyu di Malaysia: Kajian sosiobudaya. Jurnal Komunikasi: Malaysian Journal of Communication, 27(2).

NST Online. (22 Disember 2017). Malaysian K-pop fans hold candlelight vigil for Jonghyun at Dataran Merdeka. Dicapai pada 4 Mei 2018, dari https://www.youtube.com/watch?v=hHkD5Fd6hVE

Nuurrianti, J. (2016). The effectiveness of social media in assisting opinion leaders to disseminate political ideologies in developing countries: The case of Malaysia. Jurnal Komunikasi: Malaysian Journal of Communication, 32(1).

Ong, A. (1987). Spirit of resistance and capitalist discipline: Factory women in Malaysia. Albany: State University of New York Press.

Ono, K. A., & Kwon, J. (2013). Re-worlding culture - The Korean wave: Korean media go global (pp. 199-214). London: Routledge.

Patriarche, G., Bilandzic, H., Jensen, J. L., & Jurišić, J. (2014). Audience research methodologies: Between innovation and consolidation. Routledge: London.

Scott, J. (1985). Weapons of the weak: Everyday forms of peasant resistance. Yale University Press: Yale.

Shamsul, A. B. (1997). The economic dimension of Malay nationalism - The socio-historical roots of the new economic policy and its contemporary implications (electronic version). The Developing Economies, 35(3), 240- 261.

Shin, H. (2009). Have you ever seen the Rain? And who’ll stop the Rain?: The globalizing project of Korean pop (K‐pop). Inter‐Asia Cultural Studies, 10(4), 507-523.

Shohat, E., & Stam, R. (1996). From the imperial family to the transnational imaginary: Media spectatorship in the age of globalization. In R. Wilson & W. Dissanayake (Eds.), Global local: Cultural production and the transnational imaginary (pp. 145-171). London: Duke University Press.

Sofian, B. (19 April 2017). Belia habiskan empat jam sehari layari media sosial. Dicapai pada 1 Jun 2019, dari http://www.utusan.com.my/berita/nasional/belia-habiskan-empat-jam-sehari-layari-media-sosial-1.471183

Soo, W. J. (28 Disember 2017). Why Malaysians prefer K-pop, not local, talents. Dicapai dari http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2017/12/28/why-malaysians-prefer-K-pop-not-local-talents/

Stivens, M. (1994). Gender and modernity in Malaysia. In Alberto Gomes (Ed.), Modernity and identity: Asian illustrations (pp.66-95). Bundoora, Victoria: La Trobe University Press.

Stivens, M. (1996). Matriliny and modernity: Sexual politics and social change in rural Malaysia. St. Leonards, NSW: Allen and Unwin.

Stivens, M. (1998). Modernising the Malay mothers. In Ram K. & Jolly M. (Eds.), Maternities and modernities: Colonial and Postcolonial Experience in Asia and the Pacific (pp. 50-80). Cambridge: Cambride University Press.

The Rakyat Post. (2015, Januari 11). Tudung-clad Malay girls, hugged and kissed onstage by K-pop artistes. Dicapai pada 4 Mei 2018, dari http://www.therakyatpost.com/news/2015/01/11/tudung-clad-malays-girls-hugged-kissed-onstage-K-pop-artists/

The Rakyat Post. (2015, Januari 11) ‘Malay warriors’ stage K-pop protest. Dicapai pada 4 Mei 2018, dari http://www.therakyatpost.com/news/2015/01/15/malay-warriors-stage-K-pop-protest/

Tong, J. K. C., & Turner, B. S. (2008). Women, piety and practice: A study of women and religious practice in Malaysia. Contemporary Islam, 2(1), 41-59.

Utusan Malaysia. (2018, Mac 227). Kempen ‘masa tanpa gajet’ diteruskan. Dicapai pada 21 April 2018 dari http://www.utusan.com.my/berita/nasional/kempen-8216-masa-tanpa-gajet-8217-diteruskan-1.636184

Utusan Malaysia. (2017, Ogos 9). [VIDEO] 5000 peminat serbu artis K-pop. Dicapai pada 21 April 2018, dari http://www.utusan.com.my/berita/terkini/video-5000-peminat-serbu-artis-K-pop-1.513053

Utusan Malaysia. (2016, Ogos 13) Filem Train To Busan berjaya mencatat rekod kutipan 10 juta penonton. Dicapai pada 21 April 2018, dari http://www.utusan.com.my/hiburan/filem-train-to-busan-berjaya-mencatat-rekod-kutipan-10-juta-penonton-1.369942#ixzz5FUd3CM4H

Utusan Malaysia. (2015, Januari 13). Kpop: Jakim arah Jawi ambil tindakan. Dicapai pada 4 Mei 2018, dari http://www.utusan.com.my/berita/nasional/K-pop-jakim-arah-jawi-ambil-tindakan-1.47467

Utusan Malaysia. (2011, Mac 19). Demam K-pop. Dicapai pada 21 April 2018, dari http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0319&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm

Utusan Malaysia. (2010, Mac 23). Kempen kami prihatin disifatkan murni. Dicapai pada 21 April 2018, dari http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0323&pub=utusan_malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_03.htm&arc=hive

Utusan Malaysia. (2007, Januari 29). Konsert Rain menghibur dan mempesonakan. Dicapai pada 21 April 2018, dari http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=0129&pub=utusan_malaysia&sec=hiburan&pg=hi_02.htm&arc=hive

Utusan Malaysia. (2002, Oktober 3). Forum: Penerbit filem kita diminta contohi Winter Sonata. Retrieved 19 June 2007, from http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2002&dt=1003&pub=utusa n_malaysia&sec=Forum&pg=fo_06.htm&arc=hive

Wilson, T. (2004). The playful audience: From talk show viewers to internet users. New Jersey: Hampton Press.

Zeller, F., Ponte, C., & O’Neill, B. (2014). Revitalising audience research: Innovations in European Audience Research (Vol. 5). London: Routledge.

Zimmer, M. (2010). ‘But the data is already public’: On the ethics of research in Facebook. Ethics and Information Technology, 12(4), 313-325.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


e-ISSN: 2289-1528